De verplichte keuze voor een fiscale eenheid

Regelmatig krijg ik de vraag of het mogelijk en verstandig is te kiezen voor een fiscale eenheid voor de omzetbelasting. Als ik vertel dat er geen keuze is, dan krijg ik vaak verbaasde reacties. Hoe zit het nu precies met de fiscale eenheid omzetbelasting en wat zijn de voor- en nadelen? Daar ga ik in deze column op in.

Voorwaarden
Aan een fiscale eenheid omzetbelasting zijn voorwaarden verbonden. Die voorwaarden zijn dat er sprake is van organisatorische, financiële en economische verwevenheid. Die termen vragen om enige uitleg.
Organisatorische verwevenheid houdt in dat dezelfde leiding uiteindelijk de zeggenschap heeft binnen de verschillende (rechts)personen. Van financiële verwevenheid is sprake als, bij B.V.’s, er meer dan 50% aandelenbezit is. Bij stichtingen en verenigingen moet er sprake zijn van een onderlinge financiële afhankelijkheid.
De economische verwevenheid blijkt uit dezelfde klantenkring of met name onderlinge transacties.

Aanvang fiscale eenheid
De Hoge Raad heeft al in 2005 bepaald dat vanaf het moment dat aan de voorwaarden is voldaan, er sprake is van een fiscale eenheid voor de omzetbelasting. Op onderlinge transacties mag dan geen omzetbelasting geheven worden. Voor het bestaan van een fiscale eenheid is geen actie van de Belastingdienst nodig. Het aanvragen van een fiscale eenheid is daarom niet nodig, al is het voor de administratie vaak wel praktisch. Na een aanvraag waarop de Belastingdienst een positieve beschikking afgeeft, hoeft u nog maar één aangifte omzetbelasting in te dienen.

Beschikking
Het aanvragen van een beschikking heeft naast het administratieve voordeel ook een nadeel. Vanaf het moment dat de Belastingdienst een beschikking afgeeft, zijn alle onderdelen van de fiscale eenheid hoofdelijk aansprakelijk voor de omzetbelasting. Zonder beschikking geldt deze aansprakelijkheid niet. U kunt er daarom voor kiezen geen beschikking aan te vragen. Ik zou dat alleen doen als er geen twijfel is over het bestaan van de fiscale eenheid.

Zonder beschikking is het wel noodzakelijk dat ieder onderdeel van de fiscale eenheid zijn eigen omzet aangeeft en eigen omzetbelasting die zij betaalt terugvraagt.
In verband met de aansprakelijkheid is het van groot belang dat het einde van een fiscale eenheid direct gemeld wordt aan de Belastingdienst. De aansprakelijkheid eindigt namelijk ook pas als de Belastingdienst op de hoogte is van het einde van de fiscale eenheid.

Conclusie
De voorwaarden en werking van de fiscale eenheid voor de omzetbelasting zijn anders dan voor de vennootschapsbelasting. Dat levert nog wel eens verwarring op. Door bij het voldoen aan de voorwaarden daar ook naar te handelen en het einde van een fiscale eenheid direct bij de Belastingdienst te melden, voorkomt u bij een controle correcties. Het aanvragen van een beschikking is niet noodzakelijk voor het zijn van een fiscale eenheid omzetbelasting. Een fiscale eenheid is er of is er niet, weinig keuze dus!